906

Το γεφύρι βρίσκεται στα Βασιλικά Βοιωτίας

Τα Βασιλικά είναι μικρό πεδινό χωριό του νομού Βοιωτίας του Δήμου Λεβαδέων. Βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Κηφισού. Έχει πληθυσμό, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, 38 κατοίκους. Το χωριό ονομαζόταν Κραβασαράς μέχρι το 1953, οπότε μετονομάστηκε σε Βασιλικά[1]

Ο Κραβασαράς δημιουργήθηκε μετά το 1688. Από το 1835 έως το 1840 υπαγόταν στο Δήμο Τιθορέας, από δε το 1840 μέχρι το 1912 υπήχθη στο Δήμο Ελάτειας. Με τη δημιουργία των Κοινοτήτων το 1912, ο οικισμός του Κραβασαρά, μαζί με τον οικισμό Μπισχενίου, αποτέλεσε την Κοινότητα Μπισχενίου με έδρα το Μπισχένι. Από τον Οκτώβριο του 1932 ο οικισμός του Κραβασαρά αποτέλεσε έδρα της Κοινότητας Κραβασαρά. Η ονομασία Βασιλικά αντικατέστησε την ονομασία Κραβασαράς σε ανάμνηση της καθοριστικής για την πορεία του αγώνα κατά των Τούρκων μάχης των Βασιλικών, που έλαβε χώρα στις 26 Αυγούστου 1821 στο στενό οροπέδιο των Βασιλικών, μιας περιοχής που βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του όρους Καλλίδρομο και ανήκει στην εδαφική περιοχή της Ελάτειας (Νομού Φθιώτιδος).

Το χωριό Βασιλικά είναι κτισμένο στους νότιους πρόποδες του λόφου Φιλοβοιωτός. Ο λόφος αυτός κατά τους κλασσικούς χρόνους υπαγόταν στην Αρχαία Φωκίδα. Αναφέρεται δε σε δύο κείμενα της αρχαίας γραμματείας: (α) στα Στρατηγήματα (κεφάλαιο πέμπτο, παράγραφος 16) του Πολύαινου και (β) στους Βίους Παράλληλους του Πλούταρχου (Σύλλας, παράγραφος 16).

Το πρώτο κείμενο περιγράφει το στρατήγημα που έκανε ο Θηβαίος στρατηγός Παμμένης κατά τον Ιερό Πόλεμο, όταν προσπάθησε, και ξεγέλασε τελικά, τον στρατό του Ονομάρχου, στρατηγού των Φωκέων, που είχε στρατοπεδεύσει επί του Φιλοβοιωτού, και έτσι μπόρεσε να προχωρήσει προς την Θήβα.

Το δεύτερο κείμενο εντάσσεται στα πλαίσια του Πρώτου Μιθριδατικού Πολέμου μεταξύ των Ρωμαίων και των Μιθριδατικών δυνάμεων. Ο Ρωμαϊκός στρατός υπό τον Σύλλα, αφού ενώθηκε με τον στρατό του Ρωμαίου στρατηγού Ορτήσιου στην Πατρωνίδα (σημερινή Αγία Μαρίνα), κατέλαβε τον Φιλοβοιωτό, όπου και διέμεινε για ένα τριήμερο περίπου.

Στη συνέχεια επακολούθησε η μάχη στην Χαιρώνεια (86 π.Χ), όπου ο Σύλλας πέτυχε μεγάλη νίκη κατά του Αρχέλαου, που ηγείτο των Ποντιακών στρατευμάτων του Μιθριδάτη του ΙΣΤ΄, γνωστοὺ ως Ευπάτωρ.

Σήμερα ζουν λιγοστοί κυρίως ηλικιωμένοι.Τον Ιανουάριο πανηγυρίζει ο ι.ν.των Αγ. Αθανασιου και Κυριλλου Αλεξανδρειας ενοριακός. Τον Ιούλιο 1η του μηνός πανηγυρίζει το ξωκκλήσι των Αγ. Αναργυρων Κοσμα και Δαμιανου των θαυματουργών.

Η παράδοση θέλει η εικόνα των αγιων να βρίσκεται από οικογένεια της Ελατειας κάτω απο τμημα αρχαίας κολόνας και στην ίδια περίπου θέση η εικόνα του Αγ.Στυλανου ναός προς τιμην του οποίου έχει κτιστεί κοντά στο Παρορι.

Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνο-πτηνο/τρωφια.

Στα 7500 στρέμματα του κάμπου του χωριού και στα 4000 στο περίπου αγροτολιβαδική έκτασης καλλιεργούνται ελιές, βαμβάκι, δημητριακά , οπωροκηπευτικά και αιγοπρόβατα καθώς επίσης και πουλερικά.

Υπάρχουν λίγα βοοειδή και χοίροι.Επίσης γίνονται και βιοκαλλιεργιες την τελευταία 20ετια.2 χλμ ανατολικά του οικισμού στη επ.λ. Λιβαδειάς-Αταλάντη βρίσκεται το γεφύρι του Καραβανσερα απόδειξη του μεσαιωνικού οικισμού που δημιουργήθηκε γύρω από το κατάλυμα. Πάνω από το εξωκκλήσι του Αγ.Γεωργίου είναι τα ερείπια του ομώνυμου ναού του εν λόγω οικισμού.

Πρόσφατα, σε απόσταση 300-400 μέτρων από τον Παλιό Λεβέντη, και στα πλαίσια εκτέλεσης έργων υπό της ΕΡΓΟΣΕ επί της σιδηροδρομικής γραμμής, αποκαλύφθηκαν θεμέλια οικήματος της Γεωμετρικής περιόδου (8ος π.Χ αιώνας) και βρέθηκαν διάφορα αντικείμενα από την αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία.

Το γεφύρι

Το γεφύρι του Κραβασαρά (ή Κρεβασαρά), αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Άγγλο περιηγητή Συνταγματάρχη Γουίλιαμ Ληκ στο έργο του Ταξίδια στη Βόρεια Ελλάδα, που εκδόθηκε το 1835. Ο περιηγητής αυτός επισκέφτηκε επί Τουρκοκρατίας δύο φορές την περιοχή μας, την πρώτη το 1805 και την δεύτερη μεταξύ 1808 και 1810. Το γεφύρι αυτό θα πρέπει να χτίστηκε κατά τα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα, όπως άλλωστε συνέβη και με την πλειοψηφία των πέτρινων τοξωτών γεφυριών στην Ελλάδα. Αναμφισβήτητα πάντως κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας, καθόσον το γεφύρι αυτό αναφέρεται μεταξύ των κατοίκων του χωριού, αλλά και της γύρω περιοχής ως «το Τούρκικο Γεφύρι».

Πρόκειται για πέτρινο μονότοξο γεφύρι που γεφύρωνε τον Κηφισό ποταμό στον κύριο δρόμο της εποχής εκείνης, ο οποίος συνέδεε το Ζητούνι (Λαμία) με τη Λιβαδειά μέσω του Τουρκοχωρίου (Εσέδ). Η κατασκευή των πέτρινων τοξωτών γεφυριών ήταν ιδιαίτερα πολυδάπανη και το κόστος αναλάμβαναν οι πλούσιοι Έλληνες ή Τούρκοι, τα μοναστήρια ή τα γειτονικά χωριά. Στην περίπτωση του γεφυριού του Κρεβασαρά φαίνεται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική ενίσχυση ο ιδιοκτήτης του Καραβάν Σαράι (είδος μεγάλου σημερινού πανδοχείου), το οποίο απείχε μόλις διακόσια μέτρα από το γεφύρι.

Απέναντι από το Καραβάν Σαράι, στους πρόποδες του λόφου αναπτύχθηκε λίγο μετά το 1688 ένας οικισμός με δεκαπέντε σπίτια, που πήρε αρχικά το όνομα Καραβάν Σαράι. Στην πάροδο του χρόνου συναντάμε τον οικισμό αυτό ως Καραβανσαράς και λίγο αργότερα πήρε την οριστική ονομασία Κραβασαράς ή Κρεβασαράς.

To γεφύρι του Κρεβασαρά, απο τη λήθη στην ανυπαρξία

Το παλιό πέτρινο γεφύρι που βρίσκεται κοντά στο χωριό Βασιλικά, χρονολογείται απο την Τουρκοκρατία και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία και την παλιά ονομασία του οικισμού, όπως θα διαβάσετε στο σημείωμα του Νίκου Τασιόπουλου που δημοσιεύουμε στη συνέχεια.

Το γεφύρι, που ανήκει στην ευθύνη της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, φέρει μεταγενέστερες παρεμβάσεις και μεγάλες αλλοιώσεις. Όπως φαίνεται στη φωτογραφία, η ανάγκη συντήρησής του είναι επιτακτική γιατί απειλείται με άμεση κατάρρευση.
Δ.Σπ.-Κ.Παπ.

πηγές: haironia.blogspot.gr, el.wikipedia.org

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ kaliterilamia.gr