Η έλλειψη σημαντικών βροχοπτώσεων, κυρίως στη λεκάνη της Μεσογείου, και η αύξηση των πλημμυρών επιδεινώνουν την παγκόσμια κρίση νερού. Κυβερνήσεις και εταιρείες αναγκάζονται να προσαρμόσουν τις τιμές και να επενδύσουν στην αναβάθμιση των υποδομών, αντιμετωπίζοντας αυξανόμενες προκλήσεις.
Η αυξημένη συχνότητα πλημμυρών σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως στην πρόσφατη τραγωδία της Βαλένθια στην Ισπανία με πολλές απώλειες ζωών, αποκαλύπτει μια επικίνδυνη τάση. Αντίθετα, σε πολλές άλλες περιοχές, η έλλειψη βροχοπτώσεων και η ξηρασία αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη για αναθεώρηση των πολιτικών διαχείρισης των υδάτινων πόρων.
Οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης και προχωρούν σε ανασχεδιασμό των τιμολογιακών πολιτικών του νερού, με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης, την εξασφάλιση χρηματοδότησης για αναβάθμιση υποδομών και την ενίσχυση της εκπαίδευσης των πολιτών για τη βιώσιμη χρήση νερού. Αυτές οι πρωτοβουλίες αναμένονται να ενταθούν όσο πλησιάζουμε το 2030.
Αυξήσεις στα τιμολόγια
Στη Γαλλία, οι μεγάλες εταιρείες ύδρευσης όπως οι Suez και Veolia, από την άνοιξη του 2024, θα ενημερώσουν τους πολίτες για τις προγραμματισμένες αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού. Παρά την ελαφριά μείωση της κατανάλωσης (3%-10%), η ανάγκη για νέες υποδομές και αναβάθμιση των υφιστάμενων δικτύων καθιστά αναγκαία την αύξηση των τιμών. Ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα κόστη αναβάθμισης ενδέχεται να οδηγήσουν σε αυξήσεις 30%-50% τα επόμενα 5-10 χρόνια. Ο Ερβέ Πολ, αντιπρόεδρος της Γαλλικής Ομοσπονδίας Δημοτικών Συμβουλίων, έχει δηλώσει κατηγορηματικά ότι αυτές οι αυξήσεις είναι αναπόφευκτες.
Στην Ελλάδα, παρά την ένταση του προβλήματος, η κυβέρνηση προς το παρόν δεν προγραμματίζει αυξήσεις στις τιμές του νερού. Ωστόσο, ο αρμόδιος υπουργός έχει υπογραμμίσει την πιθανότητα σύνδεσης της τιμής του νερού με την κατανάλωση, κάτι που ενδέχεται να φέρει αυξήσεις και να δημιουργήσει νέα δεδομένα για τους καταναλωτές.
Αντιθέτως, στην Πορτογαλία, αναμένονται αυξήσεις 25,7% μέχρι το 2030 για να διατηρηθεί η κατανάλωση νερού στα επίπεδα του 2022, ενώ η χώρα αντιμετωπίζει και σοβαρές προκλήσεις σχετικά με την ανισότητα των τιμών ύδρευσης μεταξύ των δήμων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ρυθμιστική αρχή Ofwat προβλέπει ότι οι λογαριασμοί νερού θα αυξηθούν κατά 19 λίρες ετησίως, με συνολική αύξηση 21% την επόμενη πενταετία, προκειμένου να καλυφθούν τα αυξανόμενα κόστη συντήρησης και αναβάθμισης των υποδομών.
Ξηρασία
Στην Ισπανία, η ξηρασία έχει πλήξει περιοχές όπως η Καταλονία και η Ανδαλουσία, με τις δεξαμενές να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Οι τοπικές αρχές έχουν αναγκαστεί να προχωρήσουν σε αυξήσεις των τιμών του νερού από 11% έως 16% για να περιορίσουν τη χρήση, ενώ ορισμένοι δήμοι υιοθετούν και δημοσιονομικές αυξήσεις λόγω των δημοσιονομικών πιέσεων.
Η πρόβλεψη για την παγκόσμια ζήτηση και προσφορά νερού είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς αναμένεται ότι η ζήτηση θα ξεπεράσει την προσφορά κατά 40% έως το τέλος της δεκαετίας, με τον υδρολογικό κύκλο να διαταράσσεται από τις κλιματικές αλλαγές και την ανθρώπινη δραστηριότητα. Σήμερα, περίπου 2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ το 80% των λυμάτων παγκοσμίως δεν ανακυκλώνεται, επιδεινώνοντας ακόμα περισσότερο τη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων. Οι περιοχές που αναμένονται να πληγούν περισσότερο περιλαμβάνουν τη βορειοδυτική Ινδία, τη βόρεια Κίνα, καθώς και τη Νότια και Ανατολική Ευρώπη.
Ανάγκη παγκόσμιας συνεργασίας
Η έκθεση της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Οικονομία του Νερού επισημαίνει την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία και προτείνει τη μεταφορά 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ετήσιες γεωργικές επιδοτήσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων και να εξασφαλιστεί η βιώσιμη διαχείριση του νερού για τις επόμενες γενιές.