11

Με αφορμή τον επερχόμενο κύμα ακραίας ζέστης, η Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών απευθύνει ισχυρή έκκληση προς όλους τους επαγγελματίες υγείας, τους κρατικούς φορείς και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο για άμεση κινητοποίηση. Στόχος είναι η ενίσχυση της ενημέρωσης, της πρόληψης και της συνεργασίας μεταξύ φορέων, με έμφαση στην προστασία της δημόσιας υγείας.

Στην επίσημη ανακοίνωση τονίζεται πως η λήψη προληπτικών μέτρων και η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για τον περιορισμό των σοβαρών συνεπειών από τη θερμική καταπόνηση. Ο καύσωνας δεν απειλεί μόνο τις ευπαθείς ομάδες, αλλά μπορεί να έχει επιπτώσεις σε άτομα όλων των ηλικιών.

Κλιματική Αλλαγή και Καύσωνας: Νέα Διάσταση Κινδύνου

Η κλιματική κρίση έχει επιδεινώσει τη συχνότητα και την ένταση των θερμικών φαινομένων, με τον παρατεταμένο καύσωνα και το «θερμικό θόλο» να αποτελούν τις πλέον ανησυχητικές μορφές. Η παγίδευση θερμού αέρα στην ατμόσφαιρα οδηγεί σε αδυναμία ψύξης του περιβάλλοντος, αυξάνοντας την θερμική καταπόνηση με ολέθριες συνέπειες για την υγεία, ακόμη και σε παγκόσμια κλίμακα.

Πώς Αντιδρά το Σώμα στη Θερμική Καταπόνηση

Όταν οι θερμοκρασίες ξεπερνούν τις φυσιολογικές αντοχές του οργανισμού, οι μηχανισμοί ομοιόστασης καταρρέουν. Κύριες φυσιολογικές επιπτώσεις είναι:

• Ανεπαρκής αποβολή θερμότητας, που προκαλεί υπερθερμία.
• Αφυδάτωση και διαταραχές ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο), με επίδραση στη λειτουργία της καρδιάς και των μυών.
• Οξειδωτικό στρες και συστηματική φλεγμονή, που πλήττουν ζωτικά κύτταρα και όργανα.
• Μειωμένη αιμάτωση του εγκεφάλου, της καρδιάς και των νεφρών, με κίνδυνο ισχαιμικών βλαβών.

Η θερμική καταπόνηση εκδηλώνεται με διαφορετική βαρύτητα:

• Θερμική εξάντληση: Ζάλη, κόπωση, μυϊκές κράμπες, αίσθημα λιποθυμίας.
• Θερμοπληξία: Υψηλός πυρετός, σύγχυση, σπασμοί, απουσία εφίδρωσης—επείγουσα ιατρική κατάσταση.
• Επιδείνωση χρόνιων νοσημάτων: Καρδιολογικά, αναπνευστικά, νεφρικά περιστατικά.
• Νευρολογική & ηπατική βλάβη: Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί εγκεφαλοπάθεια ή ηπατική ανεπάρκεια.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για:

• Ηλικιωμένους και άτομα με μειωμένη αντίδραση στη δίψα.
• Βρέφη και μικρά παιδιά, λόγω ανώριμων θερμορυθμιστικών μηχανισμών.
• Άτομα με χρόνια ή ψυχιατρικά νοσήματα, των οποίων η φυσιολογική ισορροπία είναι ευάλωτη.
• Εργαζόμενους και αθλητές σε εξωτερικούς χώρους, λόγω έντονης σωματικής καταπόνησης.

Μέτρα Πρόληψης & Άμεσης Αντιμετώπισης

Η Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ προτείνει:

• Καθημερινή ενυδάτωση, ακόμη και χωρίς αίσθημα δίψας. Αποφυγή καφεΐνης και αλκοόλ.
• Παραμονή σε δροσερούς ή κλιματιζόμενους χώρους. Ανοιχτόχρωμα, ελαφριά ρούχα.
• Ιατρική παρακολούθηση των ευπαθών ατόμων.
• Άμεση αντιμετώπιση θερμοπληξίας με ψύξη σώματος, ενυδάτωση και, αν χρειαστεί, νοσοκομειακή υποστήριξη.

Ο καύσωνας δεν είναι απλώς ένα καιρικό φαινόμενο—είναι απειλή για τη δημόσια υγεία. Μόνο με συνεργασία, προνοητικότητα και ευαισθητοποίηση μπορεί να περιοριστεί ο κίνδυνος. Το ΕΚΠΑ τονίζει ότι η γνώση σώζει ζωές και καλεί για συλλογική δράση με επίκεντρο τον άνθρωπο.