Της Κονδυλίας Περγαντά -Σαλμά*
Με την ευκαιρία της εορτής της Αναλήψεως του Κυρίου, θα ήθελα να σας παραθέσω τις αναμνήσεις μου αλλά και την ιστορία από το εκκλησάκι της Ανάληψης, ως ντόπια κάτοικος της Παραλίας Διστόμου.
Το εκκλησάκι της Ανάληψης είναι πολύ παλιό, η ανέγερσή του χάνεται στο χρόνο.Το 1936 που εγκαταστάθηκε η οικογένεια μου στο χωριό, ήδη υπήρχε. Εχει κτιστεί στα 300 περίπου μέτρα από την παραλία που ήταν τα σπίτια μας, μέσα στον μεγάλο ελαιώνα. Εκεί γινόταν όλα τα εκκλησιαστικά μυστήρια (γάμοι – βαφτίσια – κηδείες) του μικρού χωριού μας. Είχα και την τύχη να έχω βαφτιστεί σ’ αυτό το εκκλησάκι.
Εμείς οι ντόπιοι, το πίσω μέρος του ναού το χρησιμοποιούσαμε ως νεκροταφείο. Εκεί έχει ταφεί ο πατέρας μου που πέθανε το 1962 καθώς και οι Αθανάσιος Νικολάου, Καραγιάννης Ιωάννης, Δημήτριος Καρούζος. Όταν άρχισαν να κτίζονται τα ( νέα) σπίτια γύρω από την εκκλησία απαγορεύτηκε η χρήση του ως νεκροταφείο. Είχε μείνει το μνημείο του πατέρα μου μόνο. Κατασκεύασαν ένα πέτρινο τοίχο , αυτός υπάρχει μέχρι σήμερα, ώστε να μην φαίνεται, και να προστατεύεται το μνημείο παράλληλα. Παρ όλα αυτά τα παιδιά της γειτονιάς πηδούσαν από τον τοίχο άνοιγαν το μνημείο και έπαιζαν με τα οστά του νεκρού. Στα παράπονα της μητέρας μου , στο εκκλησιαστικό συμβούλιο, για αυτή την απρεπή συμπεριφορά τους ήταν : “ότι θα ήταν καλύτερα να το πάρουμε από εκεί”!!! Πράγματι όταν έγινε το καινούργιο νεκροταφείο στο Δίστομο, αγοράσαμε οικογενειακό τάφο, όπου μεταφέραμε το μνημείο και στην θέση του βάλαμε ένα μαρμάρινο σταυρό με το όνομά του, στο ίδιο σημείο που ήταν το μνήμα.
Μέχρι το 1963 το πανηγύρι της Αναλήψεως γιορταζόταν με πολλές εκδηλώσεις. Άρχιζαν με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας και μετά συνεχιζόταν με φαγητό και μουσική (με τους καλύτερους οργανοπαίχτες της εποχής όπως ο Χατζής , πατέρας του Κώστα Χατζή και ο Καραγιάννης) σ’ όλα τα μαγαζιά και τα σπίτια του μικρού χωριού. Η προσέλευση μεγάλη από το Δίστομο, τα γύρω χωριά Αντίκυρα, Στείρι ,Κυριάκι και παρέες συγγενών από την Λιβαδειά. Τα πανηγύρια τότε ήταν μεγάλα γιορτινά γεγονότα!!! (σ.σ. Αρκετοί επισκέπτες συνδύαζαν την γιορτή με το πρώτο τους μπάνιο).
Με το γκρέμισμα των σπιτιών μας (σ.σ. για να χτιστεί ο οικισμός εργαζομένων στο Αλουμίνιο)τέλειωσε και το πανηγύρι.
Η εκκλησία λειτουργούσε κανονικά μέχρι και το 1978 γιατί δεν υπήρχε άλλη.
Το 1979 εγκαινιάστηκε η καινούργια εκκλησία, των Αγίων Πάντων (σ.σ.αλλά η ενορία της Παραλίας Διστόμου παραμένει σταθερά και επισήμως με το όνομά της : <<Ενορία Αναλήψεως>>).
Μετά την λειτουργία της καινούργιας εκκλησίας γινόταν μόνο η λειτουργία την ημέρα της εορτής της Αναλήψεως. Κάποια χρόνια, αργότερα, επανέφεραν το πανηγύρι με μουσική στην κεντρική πλατεία του καινούργιου , πλέον χωριού ( οικισμού), στο καφενείο του Νίκου του Σκλήρη. Οι μουσικές στην πλατεία ενοχλούσαν τους εργαζόμενους που εργάζονταν βάρδια και υπήρχε πρόβλημα. Σκέφτηκαν και την εμπορική εκμετάλλευση του πανηγυριού και το μετέφεραν και στο διπλανό χωριό την Αντίκυρα .
Πως το μετέφεραν?
Προσθέτοντας στον Πολιούχο Άγιο Νικόλαο της Αντίκυρας και το όνομα της Ανάληψης του Κυρίου- έτσι έχουμε δύο Αναλήψεις, δύο πανηγύρια:
-Το ένα της Παραλίας Διστόμου, στον οικισμό Άσπρα Σπίτια, με περιφορά της εικόνας την παραμονή της εορτής (σε όλη την Παραλία Διστόμου, όπως και φέτος) και ένα μικρό πανηγύρι στο «Περοκέ» που οργανώνεται από τους τοπικούς συλλόγους, με μουσική και φαγητό.
Τα δύο – τρία τελευταία χρόνια εχει περιοριστεί μόνο στον εκκλησιαστικό εορτασμό. Ελπίζω να επανέλθει και με μουσική για διασκέδαση των κατοίκων.
-Kαι το δεύτερο , αυτό της Αντίκυρας, πιο φασαριόζικο,β …με πολλούς μικροπωλητές , κούνιες, με μουσικά σχήματα, στις ταβέρνες και τα εστιατόρια και πολύ κόσμο από τα γύρω χωριά.
Αυτά για την ιστορία της μικρής εκκλησίας της Ανάληψης στην Παραλία Διστόμου.
Οι εποχές αλλάζουν… η ιστορία όμως παραμένει ζωντανή!
Και φέτος προσευχήθηκε και ανάψαμε ένα κεράκι στην Ανάληψη του Κυρίου Ιησού Χριστού, ο οποίος ανήλθε στους ουρανούς , αλλά δεν εγκατέλειψε το ανθρώπινο γένος. Άφησε στη γη την Εκκλησία Του, για να είναι το μέσον της σωτηρίας όλων των ανθρώπων που θέλουν να σωθούν.
Χρόνια πολλά με υγεία για όλους μας!
(* Από το προφίλ της Κ.Π. στο FB – οι φωτό από διάφορες πηγές)