Ανησυχητικά είναι τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τη ψυχική υγεία των Ελλήνων εργαζόμενων που πραγματοποίησαν από κοινού η ΕΥ Ελλάδος, η Hellas EAP και το Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πρόκειται για τη δεύτερα έρευνα του είδους μετά τον Μάιο του 2021 και αφορά την εξέταση 3.129 εργαζομένων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα αναφορικά με εννέα παραμέτρους: άγχος, κατάθλιψη, σωματοποίηση, θυμό, μοναξιά, ποιότητα ζωής εργαζόμενου (wellbeing), εργασιακή ποιότητα ζωής, στάσεις απέναντι στην απομακρυσμένη εργασία και στάσεις απέναντι στην ψυχική υγεία.
Αυξημένο άγχος, αυξημένη μελαγχολία
Το 40% των εργαζομένων αισθάνονται μελαγχολία και το 41% απαισιοδοξία για το μέλλον έναντι του 35% το 2021. Το 20% των εργαζόμενων αισθάνονται ανάξιοι όπως συνέβαινε και το 2021 ενώ των ποσοστό εκείνων που σκέφτονται να βάλουν τέλος στη ζωή τους είναι 2% έναντι 1,1% το 2021.
Το 75% των εργαζόμενων(68% το 2021) αισθάνονται νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή, το 44%(από 40%) βρίσκονται σε υπερένταση,16%(από 14%) βιώνουν έντονη ανησυχία ενώ 10%(από 8%) βιώνουν κρίσεις πανικού. Αυξημένες εμφανίζονται και οι εκδηλώσεις θυμού αφού το 75% των ερωτώμενων(από 70% το 2021) αισθάνονται εκνευρισμό, ενώ, όπως και πριν δύο χρόνια, τρεις στους δέκα έχουν ξεσπάσματα θυμού που δεν μπορούν να ελέγξουν.
Έντονα είναι και τα φαινόμενα της σωματοποίησης του άγχους, της έκφρασής του άγχους δηλαδή μέσω του σώματος με συμπτώματα όπως η κεφαλαλγία και το έντονο στρες. Όπως και το 2021 έτσι και το 2023 δύο στους δέκα ερωτώμενους έχουν σωματοποιήσει το άγχος. Τονίζεται πως το άγχος και η κατάθλιψη βιώνονται πιο έντονα από τις γυναίκες και από τους νέους εργαζόμενους.
Γενικά το 52% των ερωτώμενων δηλώνει ότι μπορεί να διαχειριστεί τα επίπεδα του στρες ενώ το 64% αισθάνεται πως επηρεάζεται στην προσωπική του ζωή από αυτό. 56% δηλώνουν ότι το πρόγραμμα εργασίας τους τούς επιτρέπει να περνούν χρόνο με την οικογένεια ή τους φίλους, ωστόσο μόλις 39% σταματούν να σκέφτονται τη δουλειά όταν τελειώνει και δημιουργούν χρόνο για ξεκούραση. Σε αυτό το πλαίσιο, 46% δηλώνουν ότι διατηρούν μία αρμονία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.
Επτά στους δέκα δηλώνουν πως η διαχείριση των οικονομικών τους δημιουργεί στρες ενώ το 54% αισθάνονται έντονο στρες και ανησυχία για το μέλλον.
Οι αντιλήψεις των εργαζομένων για τους οργανισμούς
Αποθαρρυντικά είναι και τα ευρήματα σχετικά με τις αντιλήψεις των εργαζομένων για την υποστήριξη που τους προσφέρουν οι εργοδότες τους σε θέματα ψυχικής υγείας. Μόλις το 23% πιστεύουν πως ο οργανισμός στον οποίο απασχολούνται φροντίζει για την ψυχική υγεία και ευεξία των εργαζόμενων ενώ το 31% δηλώνει πως ο οργανισμός τους προσφέρει προγράμματα και δράσεις υποστήριξης της ψυχικής υγείας και ευεξίας. Με τα δεδομένα αυτά, οι επιχειρήσεις έχουν έναν κρίσιμο ρόλο να παίξουν για να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν την επιβάρυνση της ψυχικής τους υγείας. Μεταξύ των δράσεων που θα ήθελαν να δουν οι εργαζόμενοι, πάνω από τους μισούς αναφέρουν εκπαιδεύσεις των στελεχών στη φροντίδα της ψυχικής ευεξίας των εργαζόμενων (55%), την καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού του χρόνου μέσα από νέους τρόπους εργασίας (54%) και εκπαιδεύσεις όλων των εργαζόμενων σε θέματα διαχείρισης στρες και αυτο-φροντίδας (53%).
Οι στάσεις των εργαζόμενων απέναντι στην τηλεεργασία
Η έρευνα δείχνει και τη θετική στάση των Ελλήνων εργαζόμενων απέναντι στο φαινόμενο της τηλεεργασίας. Ειδικότερα, το 88% των ερωτώμενων απαντάει πως είναι σημαντικό να έχουν τη δυνατότητα εξ’αποστάσεως εργασίας, το 57% θεωρεί πως μπορεί να εργάζεται αποτελεσματικά από απόσταση, το 46% πως μπορεί να εξελιχθεί εργαζόμενο από απόσταση ενώ μόλις το 10%(από 23% το 2021) αισθάνεται αυξημένο στρες χάρη στην εξ’αποστάσεως εργασία.
Οι στάσεις των εργαζόμενων απέναντι στη ψυχική υγεία Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν πως η ψυχική υγεία αποτελεί βασική προτεραιότητα για τους Έλληνες εργαζόμενους. Το 75% των συμμετεχόντων στην έρευνα απάντησαν πως νοιάζονται πλέον περισσότερο για τη δική τους ψυχική υγεία καθώς και για τη ψυχική υγεία των άλλων. Το 64% έναντι του 44% πριν από δύο χρόνια αντιλαμβάνεται τη ψυχική υγεία ως την πιο βασική προτεραιότητά του. Το 38% των ερωτώμενων πιστεύουν ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει ενέργειες που έχουν συμβάλει στη μείωση του στίγματος σε σχέση με την ψυχική υγεία, ενώ 26% διαφωνούν και 36% δεν έχουν άποψη