Κάθε λεπτό, αγοράζονται περίπου 1 εκατομμύριο μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού παγκοσμίως
Το εμφιαλωμένο νερό έχει γίνει ένα καθημερινό προϊόν για πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αλλά το αυξανόμενο κόστος του -όχι μόνο χρηματικά, αλλά και σε όρους υγείας και περιβαλλοντικών επιπτώσεων- απαιτεί να το ξανασκεφτούμε.
Κάθε λεπτό, αγοράζονται περίπου 1 εκατομμύριο μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού παγκοσμίως, και η ζήτηση αυτή συνεχώς αυξάνεται, όπως επισημαίνουν ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Global Health.
Ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων, περίπου 2 δισεκατομμύρια, δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και βασίζονται στο εμφιαλωμένο νερό για τις ανάγκες τους. Για αυτούς, το εμφιαλωμένο νερό είναι αναγκαιότητα. Ωστόσο, για την πλειονότητα των ανθρώπων που ζουν σε περιοχές όπου το νερό της βρύσης είναι προσβάσιμο, το εμφιαλωμένο νερό είναι κυρίως θέμα ευκολίας και της αντίληψης ότι είναι πιο ασφαλές και υγιεινό. Αυτή η αντίληψη ενισχύεται από τη διαφήμιση της βιομηχανίας, αλλά δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, όπως τονίζουν οι ερευνητές από το Weill Cornell Medicine.
Το νερό της βρύσης, ειδικά σε ανεπτυγμένες χώρες, συχνά υπόκειται σε πιο αυστηρά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας σε σύγκριση με το εμφιαλωμένο νερό. Το τελευταίο, πέρα από τη μόλυνση που μπορεί να προκύψει από τα ίδια τα πλαστικά μπουκάλια, συχνά περιέχει μικροπλαστικά και χημικά όπως φθαλικές ενώσεις και δισφαινόλη Α (BPA). Αυτές οι ουσίες, σύμφωνα με έρευνες, μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία. Για παράδειγμα, η έκθεση στα μικροπλαστικά συνδέεται με οξειδωτικό στρες, διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και προβλήματα στον μεταβολισμό των λιπιδίων. Η BPA, από την άλλη, συνδέεται με καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και παχυσαρκία.
Ακόμη και αν οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των ρύπων είναι δύσκολο να κατανοηθούν πλήρως, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες μπορεί να είναι σημαντικές. Ορισμένοι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, καθιστώντας την κατανάλωσή τους μια ευρύτερη απειλή για την υγεία του ανθρώπου.
Το θέμα όμως δεν είναι μόνο η υγεία μας. Το εμφιαλωμένο νερό έχει επίσης έναν τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Τα πλαστικά μπουκάλια είναι ο δεύτερος πιο συνηθισμένος ρύπος στους ωκεανούς, με ποσοστό 12% όλων των πλαστικών απορριμμάτων. Από όλα τα πλαστικά μπουκάλια που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως, μόνο το 9% ανακυκλώνεται, ενώ τα υπόλοιπα καταλήγουν σε χωματερές ή καίγονται, απελευθερώνοντας επιπλέον αέρια θερμοκηπίου. Ένα άλλο ανησυχητικό σημείο είναι η εξαγωγή αυτών των απορριμμάτων σε φτωχότερες χώρες, που επιβαρύνει τις τοπικές κοινωνίες και τη δική τους περιβαλλοντική διαχείριση.
Επιπλέον, η διαδικασία παραγωγής των πλαστικών μπουκαλιών, από την εξόρυξη των πρώτων υλών μέχρι την κατασκευή και μεταφορά τους, απαιτεί τεράστια ενέργεια και συμβάλλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η περιβαλλοντική επιβάρυνση από την εμφιαλωμένη βιομηχανία είναι τεράστια, και αυτό καθιστά το εμφιαλωμένο νερό μια μη βιώσιμη επιλογή μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν βέβαια προσπάθειες για την προώθηση της χρήσης του νερού βρύσης σε δημόσιους χώρους, όπως σε εστιατόρια και πάρκα, αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι ακόμη ανεπαρκείς. Οι συντάκτες τονίζουν την ανάγκη για μια ευρύτερη πολιτισμική αλλαγή, όπου το νερό της βρύσης θα αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως μια ασφαλής επιλογή, αλλά και ως μια πράξη περιβαλλοντικής ευθύνης. Οι εκστρατείες ενημέρωσης μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση, προωθώντας τις περιβαλλοντικές και υγειονομικές ωφέλειες του νερού της βρύσης.
Μέσα σε αυτή τη συζήτηση, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι το νερό της βρύσης είναι ένας ανεκτίμητος πόρος που πολλοί θεωρούν δεδομένο. Για πολλές χώρες, η παροχή ασφαλούς και καθαρού πόσιμου νερού μέσω των δικτύων ύδρευσης είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων επενδύσεων στην υποδομή και την ποιότητα του νερού. Η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού σε αυτές τις περιοχές, χωρίς να υπάρχει κάποια απόλυτη ανάγκη, δεν είναι απλώς μια ακριβότερη επιλογή, αλλά επιβαρύνει επίσης τις τοπικές και παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση των πλαστικών αποβλήτων.
Η επιλογή ανάμεσα σε εμφιαλωμένο νερό και νερό βρύσης δεν είναι μόνο ζήτημα ευκολίας ή προτίμησης. Είναι μια απόφαση που επηρεάζει την υγεία μας και τον πλανήτη μας. Αντί να παρασυρόμαστε από τη διαφήμιση, είναι σημαντικό να ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους και τις επιπτώσεις του εμφιαλωμένου νερού. Το νερό της βρύσης, όταν είναι ασφαλές, αποτελεί μια πιο οικονομική, υγιεινή και οικολογική λύση.
Ας μην ξεχνάμε ότι η στροφή σε πιο βιώσιμες πρακτικές κατανάλωσης μπορεί να ξεκινήσει με μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, όπως η επιλογή επαναχρησιμοποιήσιμων φιαλών και η εμπιστοσύνη στο νερό της βρύσης.