Χαιρετισμός του Δημάρχου Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας Γιάννη Σταθά για την 79η Επέτειο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων
Η ιστορική κωμόπολη των Ανωγείων, γνωστή για το ανυπότακτο πνεύμα των κατοίκων της, αποτέλεσε τον πυρήνα της Αντίστασης στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής. Η πάνδημη συμμετοχή στην Μάχη της Κρήτης, όταν οι Ανωγειανοί έστηναν πέτρες στο οροπέδιο της Νίδας για να εμποδίσουν την προσγείωση των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, έκανε τα Ανώγεια σύμβολο του παγκόσμιου αντιφασιστικού αγώνα.
Από το 1941 έως το 1944 εκτελέστηκαν συνολικά 104 άτομα, καθώς τα Ανώγεια βρίσκονταν συνεχώς στο στόχαστρο των γερμανικών κατοχικών στρατευμάτων.
Στις 13 Αυγούστου του 1944 ο σφαγέας της Κρήτης Φρίντριχ Μύλλερ εξέδωσε το επαίσχυντο διάταγμα της «ισοπέδωσης των Ανωγείων και της εκτέλεσης παντός άρρενος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου». Από την ημέρα αυτή και για 23 μέρες έως τις αρχές του Σεπτέμβρη, οι γερμανικές δυνάμεις κατέστρεψαν ολοσχερώς τα Ανώγεια, ενώ όσοι κάτοικοι αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους εκτελέστηκαν. Σύμφωνα με την έκθεση Καζαντζάκη-Κακριδή, ισοπεδώθηκαν και τα 940 σπίτια της κωμόπολης, καταστράφηκε το καινούργιο σχολείο και οι τρεις εκκλησίες μετατράπηκαν σε στάβλους. Κατεδαφίστηκαν ακόμη και οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις στην ευρύτερη περιοχή και όλα τα ζώα κατασχέθηκαν. Οι 2.500 εκτοπισμένοι κάτοικοι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εξαναγκάστηκαν στην απόλυτη ένδεια και αναζήτησαν καταφύγιο στα γύρω χωριά όπου και έζησαν για μεγάλο διάστημα τα επόμενα χρόνια.
Ως απόγονος Θυμάτων, ως Δήμαρχος Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, ως Αντιπρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της περιόδου 1940-1945, αλλά και ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης Πολεμικών Οφειλών, θα ήθελα να απευθύνω ένα μήνυμα στον Δήμαρχο Ανωγείων, κ. Σωκράτη Κεφαλογιάννη:
“Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσοι διέπραξαν εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας πρέπει να πληρώσουν”.
Με τιμή
Ο Δήμαρχος
Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας
Ιωάννης Σταθάς