546

Αρκαδικό Ιδεώδες στην Αναγέννηση

Παρίσι,Βιέννη,Λισαβόνα και σε διάφορα άλλα πνευματικά εντευκτήρια ανα τον κόσμο υπήρξε κρυμμένη απο τα περίεργα μάτια μια επιγραφή. Η μυσταγωγική αυτή λέξη έφτασε επιτυχώς στις μέρες μας ως “ARCADIA”.

Σε αυτά τα προπύργια του πνεύματος λοιπόν ενορχηστρώθηκαν συναντήσεις ποιητών, ζωγράφων, λογίων και διαφόρων άλλων αναζητητών της αλήθειας κατά τον 16ο αιώνα, μετά την περίοδο του Διαφωτισμού. Οι εξελίξεις αυτές μάλιστα έμελλαν να μείνουν βαθιά χαραγμένες στην πολιτισμική πραγματικότητα μιας νέας εποχής.

Ωστόσο τραγική ειρωνεία ήταν στο χρονικό αυτό σημείο πως ενώ η Ευρώπη προσπαθούσε να οδηγήσει τον τρόπο σκέψης της πιστά στα πρότυπα των αρχαίων Αρκάδων, η Αρκαδία ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής ελληνικής πραγματικότητας βρισκόταν κάτω από τουρκικό ζυγό.

Αυτή ακριβώς όμως υπήρξε και η μαγεία του πνευματικού φαινομένου που συνοψίζει επακριβώς η λέξη “ARCADIA”, το γεγονός δηλαδή πως κατάφεραν φωτισμένοι άνθρωποι, αρκετές φορές δίχως καν να έχουν έρθει σε φυσική επαφή με την Αρκαδία  να την ιχνηλατήσουν πνευματικά απ’ άκρη σ άκρη. Ενατένισαν πολιτισμικά τις οροσειρές του Μαινάλου, του Πάρνωνα, τα ποτάμια του Λάδωνα, του Αλφειού και του Λούσιου, ενώ άκουσαν τον ρυθμό της αρκαδικής γής, της γής αυτής που ακούστηκε για πρώτη φορά ο αυλός του τραγόμορφου θεού Πάνα.

“Εt in Arcadia Ego” διεμήνυσαν αρκετοί απ’ αυτούς έπειτα νοώντας προφανώς πως μετείχαν επιτέλους στην αλήθεια και υπήρξαν εραστές του Αρκαδικού Ιδεώδους, όπως ακριβώς ερωτοτροπούσαν και οι νύμφες με τον θεό Πάνα σύμφωνα με τον μύθο.

Η αναλογία του Αρκαδικού Ιδεώδους επομένως με τον Θεό Πάνα και των διαφόρων λογίων αντίστοιχα ως νύμφες που ερωτοτροπούσαν με αυτόν ίσως δώσει στον αναγνώστη την ακριβή υφή του πνευματικού φαινομένου της εποχής, όσο και τον αντίκτυπο που προκάλεσε στην σκέψη και τα έργα τους. Γκαίτε, Θερβάντες, Πουσέν υπήρξαν ένθερμοι υποστηρικτές του ανέμελου ποιμενικού βίου γεμάτου αμεριμνησία και ειδυλλιακή αβρότητα, ενώ προσπάθησαν στα έργα τους ν’ αγκαλιάσουν την φύση μετριάζοντας τον ζημιογόνο ανθρώπινο παράγοντα.

Η γαλήνη, η αθωότητα και η αγάπη λοιπόν βρήκαν στο πρόσωπο της φυσικής αρκαδικής ομορφιάς τις θεμελιώδεις αξίες αρχικά ενός γηγενή πληθυσμού,σε δεύτερη χρονική φάση μιας ελληνικής ιστορικής πραγματικότητας και στο τέλος υπό το πρίσμα της ευρωπαικής αγέννησης την παγκόσμια αναγνώριση που της αναλογούσε.

Αυτή υπήρξε η Αρκαδία,το μέρος όπου ο άνθρωπος συνάντησε την φύση,ύμνησε το μεγαλείο της και προσέγγισε  την ευδαιμονία όσο ποτέ άλλοτε.