Για το ξωκλήσι δίπλα στο ποτάμι που σήμερα θα πανηγυρίσουμε.
Το 2017 μετά από κοπιαστική έρευνα, συγκεντρώσαμε σε ένα ψηφιακό φυλλάδιο (pdf) όσα στοιχεία καταφέραμε να συλλέξουμε για το ξωκλήσι του Αγίου Θωμά και τους χρονικούς του μετασχηματισμούς.
Το 2019 προσθέσαμε ορισμένα νέα στοιχεία και έχει τη μορφή την οποία μπορείτε να δείτε ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο.
Ο Άγιος Θωμάς είναι χτισμένος εξολοκλήρου με σπόλια από τη διπλανή νεκρόπολη της Αρχαίας Τανάγρας (Γκριμάδα). Στο προαύλιό του υπάρχουν διάσπαρτες πέτρες με σύμβολα.
Χάρη στην επιγραφή που είναι εντοιχισμένη αριστερά της εισόδου του, ταυτοποίησαν οι αρχαιολόγοι την αρχαία πόλη.
Μέχρι σήμερα το ξωκλήσι έχει αφεθεί στην τύχη του και δεν έχει ενταχθεί σε κανένα πρόγραμμα αποκατάστασης μνημείων. Αν συνεχισθεί η απάθειά μας απέναντί του, είναι βέβαιο πως δεν θ’ αντέξει.
Σημείωση: Αν και προσπαθήσαμε, δεν καταφέραμε να βρούμε κάποιον χορηγό να προχωρήσει στην εκτύπωση του φυλλαδίου ώστε να διαμοιρασθεί στο πλατύ κοινό. Αυτό αποτελεί και απάντηση σε όσους μας ζητούν να ενημερωθούν για το ξωκλήσι με κάποιο έντυπο.
Ναϊσκος Αγίου Θωμά Τανάγρας 12 αι. μ. Χ.
Γιωργος Ζοιτσης