43

---

Γιατί είναι σημαντική

Μετά την απόφαση του Εφετείου της Αιγυπτιακής δικαιοσύνης που εκδόθηκε χθες από τα Αιγυπτιακά δικαστήρια οι φόβοι για την ακεραιότητα της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά έχουν μεγαλώσει και τα ερωτηματικά πλήθυναν για το σε ποιον θα ανήκει τελικά το Σινά.

Το Σινά χάνεται – Έκκληση για άμεση λύση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου

Η ιστορία η οποία ξεκίνησε με την εμπάθεια των αδελφών Μουσουλμάνων φαίνεται ότι άνοιξε τον ασκό του αιόλου.
Μετά από μια σειρά δικαστηρίων που έγιναν εναντίον της Μονής με τον ισχυρισμό ότι τα κτήματα και η Μονή ανήκουν στο Αιγυπτιακό κράτος, η υπόθεση πήρε επικίνδυνη τροπή.

Αυτή τη στιγμή το γεγονός ότι η Αιγυπτιακή κυβέρνηση δεν ενημέρωσε επίσημα την ελληνική πλευρά για την απόφαση αυτή δημιουργεί μόνο κίνδυνο για τις διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας Αιγύπτου αλλά και προφανώς επικίνδυνες διαστάσεις για το καθεστώς της Ιεράς Μονής.

Μην ξεχνάμε ότι πριν από μερικούς μήνες οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει ότι η ιδιοκτησία της Μονής θα παραμείνει ανέγκιχτη υπόσχεση  που ξεκάθαρα φαίνεται ότι δεν κράτησαν.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ από όλες τις πλευρές, οι Μοναχοί που εγκαταβιούν στην Ιερά Μονή έχουν ενημερωθεί μέσω μιας ανακοίνωσης ότι παραμένουν στο Μοναστήρι και μπορούν να εκμεταλλεύονται τα κτήματα και να τα καλλιεργούν χωρίς κανένα πρόβλημα.

Ο Μοναχός Μιχαήλ ο οποίος ζει στο Σινά 30 χρόνια μας αναφέρει ότι “η απόφαση μας αναγνωρίζει την χρησικτησία και μπορούμε να καλλιεργούμε τα κτήματα και να μένουμε στο μοναστήρι. Δεν έχουμε δει την απόφαση αλλά μας ανακοινώθηκε από τους δικηγόρους μας και θεωρούμε ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα με την διαμονή μας και με την τέλεση των καθηκόντων μας.”

Την ώρα όμως που οι μοναχοί στο Σινά εξηγούν απλοϊκά την απόφαση αυτή του Εφετείου ο κίνδυνος συνεχίζει να μεγαλώνει αφού η Ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αντιδράσει.

Τα πράγματα στην ιστορική Μονή Σινά στην Αίγυπτο είναι πλέον οριακά  όπως τόνισε ο πάτερ Πορφύριος εκπρόσωπος του Σινά.

“Ουσιαστικά χάνεται Μονή  μετά την εκδίκαση υπόθεσης στο εφετείο η οποία δικαιώνει την προσφυγή του αιγυπτιακού δημοσίου, το οποίο αμφισβήτησε τόσο την ιδιοκτησία της Μονής όσο και κάθε περιουσιακό της στοιχείο.Με την απόφαση αυτή όλα βρίσκονται στον αέρα με τους μοναχούς να κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός του μοναστηριού και η περιουσία να περάσει στα χέρια του αιγυπτιακού δημοσίου.”

Οι προσπάθειες να σωθεί η παρτίδα στο φλέγον αυτό ζήτημα ξεκίνησαν τον περασμένο Δεκέμβριο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου με τον ρόλο ρυθμιστή μεταξύ της Μονής και του αιγυπτιακού δημοσίου να έχει αναλάβει η Ελληνική κυβέρνηση.Στόχος ήταν να ρυθμιστεί εξωδικαστικά το ζήτημα. Μάλιστα, στην πρόσφατη επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι στην Αθήνα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον ευχαρίστησε δημόσια για την προσωπική του συμβολή στη ρύθμιση του ζητήματος.

Ωστόσο, με βάση και το αποτέλεσμα της δικαστικής απόφασης, η συμφωνία αυτή και η διευθέτηση δεν επήλθε παρά την καλή θέση και τις προσπάθειες της Ελληνικής Κυβέρνησης για να λυθεί χωρίς τριγμούς στις σχέσεις των δύο – φίλων μάλιστα – χωρών.

Οι διαπραγματεύσεις τον Δεκέμβριο είχαν γίνει μεταξύ του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, Γιώργου Καλαντζή και του διοικητή του νοτίου Σινά κ. Χάλιντ Μουμπάρακ. Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας, το οποίο μάλιστα επεξεργάστηκε όλο αυτό το διάστημα και το οποίο οι πατέρες της Μονής Σινά είχαν αποδεχθεί.

Με τη συγκεκριμένη αναγνωρίζεται η συμφωνία ιδιοκτησίας της Μονής. Ακολούθως το σχέδιο της συμφωνίας αφού μάζεψε τις σχετικές υπουργικές υπογραφές έλαβε τον δρόμο για την Προεδρία της Αιγύπτου από όπου θα δινόταν και το πράσινο φως για να εγκριθεί. Εκεί όμως τα πράγματα φαίνεται ότι πάγωσαν καθώς ούτε μία, ούτε δύο, αλλά συνολικά πέντε φορές με υπαιτιότητα της Αιγύπτου η υπογραφή της συμφωνίας και τελικά προέκυψε το εφετείο που δίνει τη Μονή και την περιουσία της στο αιγυπτιακό δημόσιο.

Για την ακρίβεια της απόφασης του εφετείου αναγνωρίζει τους μοναχούς ως απλούς ενοίκους οι οποίοι παραμένουν εκεί μόνο για να εκτελεστούν οι λατρευτικές τους εγγραφές και όλα τα άλλα που ανήκουν στο Αιγυπτιακό κράτος και τα χειρίζεται η Αρχαιολογική Εταιρεία.

Όπως εξηγούν καλά ενημερωμένες πηγές για το φλέγον αυτό ζήτημα , η βασική αιτία που συμβαίνει αυτό είναι η εκτέλεση ενός μεγάλου τουριστικού πρότζεκτ στην περιοχή της Μονής Σινά, η οποία δεσπόζει εκεί από τον 6ο αιώνα μ.Χ., που βρίσκει εμπόδια στην χριστιανική παρουσία.

Το θέμα έχει τεράστιες διαστάσεις καθώς από την μία πλευρά παραβιάζονται βασικές θρησκευτικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία η Αίγυπτος ως χώρα παρουσιάζεται ότι τα προστατεύει.

«Αυτή τη στιγμή έχουμε δήμευση περιουσίας», τονίζει ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Σινά π Πορφύριος με τον οποίο ήρθε σε επικοινωνία .

«Όπου και να απευθυνθείς στο εξωτερικό είναι αδιανόητο να πιστέψεις ότι ένα ίδρυμα του 6ου αιώνα δεν έχει ακίνητη περιουσία, θα σε πουν ότι είσαι τρελός.”
Πηγές ξεκαθαρίζουν ότι η Ελληνική κυβέρνηση η οποία έκανε τη διαπραγμάτευση με την Αίγυπτο, ήταν υπέρ των δικαίων της Μονής και μάλιστα όσοι ενεπλάκησαν στη διευθέτηση του προβλήματος υπερέβησαν εαυτούς για να επέλθει συμφωνία.

Ωστόσο, αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη τοποθέτηση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις.

«Το θέμα αυτή είναι το πόσο κατάλαβαν οι Αιγύπτιοι ότι το θέμα είναι κόκκινη γραμμή για την Ελλάδα», τονίζει πηγή .

«Όταν έχεις έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό και ο άλλος βγάζει απόφαση ουσιαστικά δεν ξεπερνά την κόκκινη γραμμή, αλλά την καταρρίπτει τελείως.

Το μεγάλο βάρος καλείται τώρα να σηκώσει η Ελληνική κυβέρνηση η οποία δεν ξέρουμε ακόμη κατά πόσο θα είναι πρόθυμη να σηκώσει το βάρος της εξέλιξης αυτής η οποία δοκιμάζει και τις διπλωματικές σχέσεις.

Φτάνει να λάβουμε υπόψη ότι μια εχθρική χώρα όπως η Τουρκία μετέτρεψε την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας από μουσεία σε τζαμιά, ενώ μία φιλική χώρα, όπως η Αίγυπτος έρχεται και αρπάζει επί της ουσίας την περιουσία μίας Μονής που η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ. Δαμιανός, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες , βρίσκεται στην Αίγυπτο και ο ρόλος του είναι κομβικός καθώς είναι ο μόνος που έχει το δικαίωμα μόνιμης παραμονής στη χώρα. Όλοι οι υπόλοιποι πατέρες παραμένουν εκεί με βίζες που κυμαίνονται μεταξύ εννέα μηνών και ενός έτους. Σε περίπτωση μάλιστα που δεν έχει βρεθεί λύση και η απόφαση του εφετείου γίνει πράξη, τότε με τη λήξη της βίζας κινδυνεύουν να απελαθούν.

«Τα πράγματα δεν είναι απλά είναι πολύ δύσκολα. Είναι οριακά για εμάς εδώ», ανέφερε ο μοναχός με τον οποίο επικοινώνησε .

Σχετικά με τις άμεσες κινήσεις οι οποίες θα γίνουν από πλευράς Μονής εάν δεν βρεθεί λύση, θα πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση σε όλα τα επίπεδα.

«Θα φτάσουμε μέχρι την Αμερική για να μιλήσουμε με τους εκεί κυβερνώντες. Θα κινητοποιήσουμε τους πάντες. Τα Ορθόδοξα κράτη και τα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη», τονίζει ο μοναχός.

Οι προθέσεις της Αιγύπτου είναι ξεκάθαρες μετά την απόφαση αυτή του εφετείου. Στόχος είναι η τουριστική αξιοποίηση της Μονής και η μετατροπή της σε μουσείο. «Μας παρουσιάζουν ότι είμαστε φιλοξενούμενοι μέσα στο σπίτι μας», τονίζει ο μοναχός. Νομικά το θέμα δεν έχει κλείσει καθώς υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στον αντίστοιχο Άρειο Πάγο της Αιγύπτου, όμως και εκεί τα πράγματα σύμφωνα με τις εκτιμήσεις δεν είναι και πολύ αισιόδοξα.

«Εάν η Ελληνική κυβέρνηση δεν απαιτεί να γίνει και να υπογραφεί ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, όπως έχει συμφωνηθεί, αυτό θα είναι ήττα εθνική, θρησκευτική και παγκόσμια», ξεκαθαρίζει πηγή.

Στην καρδιά της σιναϊτικής ερήμου, στις παρυφές του όρους Σινά, εκεί που ο Μωυσής είδε τη Φλεγόμενη Βάτο, στέκει αδιαλείπτως εδώ και 15 αιώνες η Μονή της Αγίας Αικατερίνης.

Το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς και όσα ακίνητα διαθέτει στην Αίγυπτο, περνούν στα χερια του αιγυπτιακού δημοσίου.

Έχοντας επιβιώσει από απίστευτες ιστορικές περιπέτειες, το παγκοσμίως γνωστό και σεβαστό μοναστήρι της αγίας Αικατερίνης, οδεύει προς τη μετατροπή του σε μουσείο.

Η ίδρυση επί Ιουστινιανού

Η μοναχική παράδοση του Σινά ξεκινά από τον 3ο αιώνα, όταν οι πρώτοι αναχωρητές κατέφυγαν στην έρημο αναζητώντας ησυχία και πλήρη αφιέρωση στον Θεό. Ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα, με εντολή του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄.

Η αρχική αποστολή της μονής ήταν να προστατεύσει την κοινότητα μοναχών που είχε ήδη εγκατασταθεί στον ιερό τόπο και να διαφυλάξει τη Φλεγόμενη Βάτο. Ο ναός χτίστηκε ως φρούριο, με επιβλητικά τείχη και αμυντικούς πύργους – απόδειξη του κινδύνου που ελλόχευε για τους πρώτους χριστιανούς ασκητές της περιοχής.

Το αρχικό όνομα της Μονής ήταν «Μονή της Φλεγόμενης Βάτου». Το όνομα «Αγία Αικατερίνη» προστέθηκε αρκετούς αιώνες αργότερα, όταν – σύμφωνα με την παράδοση – βρέθηκαν στο όρος τα άφθαρτα λείψανα της αγίας μάρτυρος από την Αλεξάνδρεια.

Η Αγία Αικατερίνη και το θαύμα της Αθανασίας

Η Αγία Αικατερίνη, λόγια παρθένος και μάρτυς του 4ου αιώνα, υπήρξε μία από τις πιο λαοφιλείς μορφές της πρώιμης χριστιανοσύνης. Σύμφωνα με την παράδοση, αφού βασανίστηκε και αποκεφαλίστηκε από τους Ρωμαίους, το σώμα της μεταφέρθηκε από αγγέλους στην κορυφή του όρους Σινά. Αιώνες αργότερα, μοναχοί βρήκαν τα λείψανά της, ανέδιδαν μύρο και μεταφέρθηκαν στη Μονή, η οποία πήρε και το όνομά της.

Σήμερα, το ιερό λείψανο της Αγίας βρίσκεται σε μαρμάρινη λάρνακα στο καθολικό της Μονής, προσελκύοντας προσκυνητές από όλο τον κόσμο.

Η βιβλιοθήκη: ένας πραγματικός θησαυρός της ανθρωπότητας

Η Μονή φιλοξενεί μια από τις παλαιότερες και σημαντικότερες βιβλιοθήκες στον κόσμο. Περιλαμβάνει πάνω από 3.000 χειρόγραφα, πολλά από τα οποία είναι στα ελληνικά, αλλά και σε άλλες γλώσσες όπως συριακά, γεωργιανά, κοπτικά και αραβικά. Πολλά είναι μοναδικά.

Το σημαντικότερο εύρημα της Μονής είναι ο περίφημος Σιναϊτικός Κώδικας (Codex Sinaiticus), ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα χειρόγραφα της Αγίας Γραφής, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα. Αν και σήμερα φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο, αντίγραφά του και άλλα εξίσου σπάνια έργα φυλάσσονται ακόμη εντός της Μονής.

Μοναχική ζωή εδώ και 1.500 χρόνια

Η Μονή κατοικείται αδιάλειπτα εδώ και 1.500 χρόνια από ορθόδοξους μοναχούς. Οι μοναχοί ζουν λιτά, ακολουθώντας τον κύκλο της προσευχής, της φιλοξενίας και της εσωτερικής σιωπής. Η ατμόσφαιρα της Μονής συνδυάζει την αυστηρότητα της ασκητικής ζωής με τη φιλοξενία και το ανοιχτό πνεύμα απέναντι στους προσκυνητές και τους επισκέπτες.

Παρά τις πολιτικές αναταραχές της περιοχής και τις προκλήσεις του χρόνου, η Μονή έχει παραμείνει άθικτη – κάτι σχεδόν θαυμαστό. Η σχέση των μοναχών με τις τοπικές μουσουλμανικές κοινότητες ήταν ανέκαθεν ειρηνική, ενώ η Μονή διατηρεί ακόμη και σήμερα έγγραφα προστασίας από μουσουλμάνους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Μωάμεθ.

Ο Μωάμεθ και η προστασία της Μονής

Σύμφωνα με την παράδοση, ο προφήτης Μωάμεθ προστάτευσε τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης κατά την πρώιμη φάση του Ισλάμ. Λέγεται ότι εξέδωσε ένα “αχτναμέ”, δηλαδή επίσημο έγγραφο προστασίας, το οποίο εξασφάλιζε την ασφάλεια των μοναχών, των προσκυνητών και των περιουσιακών στοιχείων της μονής. Το αχτναμέ, που φυλάσσεται στη μονή σε αντίγραφο (το πρωτότυπο λέγεται ότι βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη), αποτελεί σύμβολο της διαθρησκευτικής ανεκτικότητας και της ειρηνικής συμβίωσης ανάμεσα σε μουσουλμάνους και χριστιανούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι κοντά στο καθολικό της μονής υπάρχει και μικρό τζαμί, ένδειξη του σεβασμού που έδειξαν οι μουσουλμάνοι στην ιερότητα του τόπου.

Ὁ «Σιναϊτικὸς Κῶδιξ» εἶναι ὁ παλαιότερος κώδικας ποὺ περιέχει πλῆρες τὸ κείμενο τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ θεωρεῖται τὸ πολυτιμότερο στὸν κόσμο χειρόγραφο.

H σκήτη του αγίου Γαλακτίωνος

Τα ερείπια της σκήτης της αγίας Επιστήμης

Το δάπεδο του Ναού

Ο Ναπολέων και η στρατιωτική προστασία της Μονής

Κατά την εκστρατεία του στην Αίγυπτο στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Ναπολέων Βοναπάρτης αναγνώρισε τη σημασία της Μονής της Αγίας Αικατερίνης και διέταξε την προστασία της. Σε επίσημο διάταγμα του 1798, ο Ναπολέων διαβεβαίωνε τους μοναχούς για την ασφάλεια τους και την ελευθερία της λατρείας, εκφράζοντας τον σεβασμό του προς την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά της μονής. Η ενέργεια αυτή επιβεβαίωσε τη στρατηγική και πνευματική σημασία της μονής, ακόμη και για έναν αυτοκράτορα που ήρθε από έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Το διάταγμα του Ναπολέοντα παραμένει ακόμη ένα από τα πολλά τεκμήρια της διεθνούς αναγνώρισης και προστασίας που απολάμβανε η μονή ανά τους αιώνες.

Η αρχαιότερη απεικόνιση του Χριστού – Ένα μοναδικό έργο τέχνης

Στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης Σινά φυλάσσεται μια από τις αρχαιότερες και πιο εμβληματικές εικόνες του Χριστού, γνωστή ως «Ο Χριστός Παντοκράτωρ», που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ.Χ. και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα έργα της πρώιμης χριστιανικής τέχνης της εποχής του Ιουστινιανού. Η εικόνα είναι φτιαγμένη με την τεχνική της εγκαινογραφίας (ζωγραφική με κερί και χρωστικές ουσίες πάνω σε ξύλο) και εντυπωσιάζει για την έντονη εκφραστικότητα και το βαθύ θεολογικό της μήνυμα. Το πρόσωπο του Χριστού αποδίδεται ασύμμετρα – η μία πλευρά είναι ήπια και συγχωρητική, ενώ η άλλη αυστηρή και κριτική, αποτυπώνοντας τη διττή φύση του ως Θεός και Άνθρωπος, Δικαιοκρίτης και Ελεήμων. Η εικόνα αυτή δεν είναι απλώς έργο τέχνης, αλλά θεωρείται και αντικείμενο βαθιάς πνευματικής εμπειρίας, με τη φήμη της να ξεπερνά τα όρια του ορθόδοξου κόσμου και να προσελκύει μελετητές, ιστορικούς και πιστούς από όλο τον κόσμο.

Πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο

Η Μονή έχει επιβιώσει από διάφορες ιστορικές περιόδους και κατακτήσεις, διατηρώντας την ανεξαρτησία και την πνευματική της αποστολή. Το 2002, αναγνωρίστηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Η Μονή μέχρι σήμερα συνεχίζει να λειτουργεί ως ενεργό μοναστήρι της Ορθόδοξης Εκκλησίας, με μοναχούς που ακολουθούν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής. Αποτελεί σημαντικό προσκυνηματικό προορισμό για πιστούς από όλο τον κόσμο, προσφέροντας πνευματική καθοδήγηση και φιλοξενία.

Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις όλο αυτά αναμένεται να αλλάξουν